Sinds de jaren 70 in de vorige eeuw, is het werken met een computer niet meer weg te denken. Aan de wijze waarop wij dit doen is weinig veranderd. Toch heeft de techniek in de verstreken halve eeuw, zeker niet stilgestaan.
Op basis van de toen bestaande apparatuur, gecombineerd met de vaardigheden van de eerste datatypisten, werden ARBO-regels opgesteld.
Daarin werd nogal rigide voorschreven, in welke houding je als datatypiste plaatsnam achter dat digitale invoerapparaat. In de praktijk van alle dag, blijkt dat die regels in de loop der jaren wel stil zijn blijven staan.
Bij de eerste generatie digitale tekstverwerkers, was er geen sprake van in hoogte verstel- of kantelbare beeldschermen. Zelfs niet van een los toetsenbord. De gediplomeerde typistes werd geleerd om “blind” typend, vooral rechtop en in hoeken van 90° te zitten. De Dactylo stoel kende geen armleggers.
Vandaag de dag constateer ik, dat die oude en achterhaalde regels nog steeds door –quasi goed bedoelende– adviseurs worden aanbevolen… maar het is nu echt tijd om daarmee te stoppen! Zo zien wij dat de meeste werkplekken tegenwoordig al zijn uitgerust met méér dan één beeldscherm. Daarbij stelt men mij dan ook vaak de vraag: “Hoe plaats ik deze beeldschermen op mijn tafel/bureau?”
Zorg dat jouw hoofdscherm recht voor je en ook in lijn staat met je dominante oog.
“Hoe” bepaal jij welk van jouw ogen dominant is? Wijs met je vinger naar een punt op ongeveer zes meter afstand. Sluit nu om en om je linker- en je rechteroog. Je merkt dat bij één oog het punt in het verlengde blijft liggen en dit bij het andere oog verspringt. Het oog dat goed op het punt gericht staat is dan jouw dominante oog. Neem als voorbeeld dat dit jouw rechteroog is, dan plaats jij het tweede scherm “links” naast je hoofdscherm.
Maar… ook hier heeft de tijd niet stilgestaan. Met de aanschaf van een “Curved Screen”, los je direct alle nadelen op, van het werken op twee losse monitors.
Ergonomisch gezien is dit wat mij betreft “nu” de allerbeste oplossing. Zo zal een investering in Mens en Middelen zich snel terugbetalen.
De indeling op dit scherm biedt ruimte aan “drie” schermen. Houdt het midden aan voor je hoofdscherm. Je hebt nu als gebruiker, met slechts een kleine verdraaiing van de ogen, overzicht op het gehele scherm. Zoals voor elk beeldscherm geldt een hoogte, zoals bepaald in o.a. de NEN 3087. Dus niet meer op ooghoogte, maar zeker 10cm lager en schuin achterover geplaatst. Die positie van lezen zijn wij al gewend bij het lezen vanaf papier of in een boek. Deze natuurlijke kijkrichting naar het beeldscherm voorkomt zo ook het continue moeten scherpstellen van de ogen. Op deze wijze worden de oogleden minder ver geopend en voorkomen dat de oogbollen te snel uitdrogen. Je zult merken dat je minder vaak hoeft te knipperen om ze weer te bevochtigen. Dat zal de dragers van contactlenzen als muziek in de oren klinken. Hun irritatie door te droge ogen zal zo zeker snel verdwijnen.
Met een beeldscherm op ooghoogte, is onze blik van nature meer gericht op het kijken in de verte. Verlaag de bovenzijde van je beeldscherm naar 10 cm onder ooghoogte en voel dat je zo gemakkelijker kunt scherpstellen.
Een naar beneden gerichte blik realiseer je overigens met je oogspieren en dus niet door je hoofd helemaal naar voren te knikken!
Lees hieronder een veelzeggend fragment uit de nieuwsbrief van
ARBO-online waarmee ik het helemaal eens ben!
“Zet je beeldscherm zo laag mogelijk en kantel”
Tekst | Paul JM Settels Eur.Erg., Visual ergonomist
Lezen in een boek of tijdschrift doe je automatisch met je hoofd iets naar beneden. Daarbij gaan je ogen ook iets naar beneden en convergeren zich over je neus op de tekst die je wilt lezen.
Met je beeldscherm is het eigenlijk niet anders. Zet daarom je beeldscherm zo laag mogelijk op je werkblad. Vervolgens kantel je het scherm zo naar achteren dat het scherm haaks staat op je ooglijn. Zo heb je geen vertekening van de letters. En je leessnelheid is 20-50 procent. Dat is beter dan als je recht naar voren kijkt.
Glanzende en spiegelende schermen zijn misschien mooi om te zien. Maar geven altijd spiegelingshinder en dus verhoogde vermoeidheid aan je ogen. Een mat scherm is ook mooi en geeft geen discomfort en zichthinder.
Maar let op!…Deze verandering vraagt misschien enige gewenningstijd, maar is zeer de moeite waard. Onderbreek je zittende activiteit gerust elk halfuur, haal een glas water/koffie/thee en sta/beweeg of loop even. Na één week, ben jij dan ook één van mijn beste ambassadeurs op dit onderwerp!
Alvast bedankt en “Zegt het voort!”
ARTEZA Advies – Eddy de Vries